fot. 82-200.pl
Niedawno zakończyła się procedura kontroli pomnika pn. „Pomnik Pamięci Walczących o Polskość w 100 Rocznicę Plebiscytu na Ziemi Malborskiej w 1920 roku”. Wnioski zostały przedstawione w protokole kontrolnym załączonym do uchwały Rady Miasta Malborka. Radni chcieli skontrolować także procedurę przy powstaniu pomnika Pamięci ZHP. Część radnych zablokowała taką możliwość.
Przypomnijmy w skrócie, jakie były wnioski pokontrolne dotyczące Pomnika Pamięci Walczących o Polskość w 100 Rocznicę Plebiscytu na Ziemi Malborskiej w 1920 roku. (czytelnicy GM mogli się z nimi zapoznać w szerszym zakresie w poprzednim numerze gazety): „Wnioski zawarte powyżej można podsumować w czterech następujących punktach:
1) Burmistrz podejmował część zadań nie posiadając upoważnienia do tych działań w postaci uchwały Rady Miasta,
2) Burmistrz uzasadniał swoje działania na podstawie przepisów covidowych, nie zdecydował się jednak na wydanie Zarządzenia na mocy tych przepisów,
3) W momencie podejmowania decyzji zlecających wybudowanie pomnika, w budżecie miasta Malborka nie były przeznaczone na ten cel żadne środki finansowe,
4) W trakcie budowy pomnika następowały zmiany architektoniczne i projektowe w zakresie wyglądu pomnika. Brak jest dokumentacji potwierdzającej uzgadnianie zmian, jak również odniesienia się do proponowanych zmian przez Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Radę Miasta Malborka.”
Biorąc powyższe pod uwagę, zasadnym zdaje się skontrolowanie kolejnego pomnika, który powstał w bliskim okresie czasowym – głazu Pamięci ZHP. Na sesji argumentowałem kolejną kontrolę w sposób następujący:
„(…) W poprzedniej uchwale przyjęto protokół, który wykazywał na szereg nieprawidłowości o, których ja też przed chwilą mówiłem i w tym protokole są zawarte, więc grupa radnych prosi o kolejną kontrolę dotyczącą postawienia drugiego pomnika, pomnika ZHP. (…) Mianowicie, grupa radnych jest zainteresowana dowiedzeniem się, czy nieprawidłowości, które wystąpiły przy budowie pomnika Rocznicy Plebiscytu – że tak powiem w skrócie- wystąpiły jednorazowo? Czy do występowania nieprawidłowości i naruszania pewnych przepisów dochodzi systemowo i nie są te przepisy w ogóle brane pod uwagę. Dlatego też prosimy o zlecenie i przeprowadzenie kontroli drugiego pomnika.” (źródło: youtube „Sesje Malbork” XXXVI Sesja Rady Miasta Malborka z dnia 09.09.2021r.)
Część radnych od początku była przeciwna kontroli. Pierwszą próbę zablokowania uchwały zlecającej kontrolę Komisji Rewizyjnej podjął radny Edward Orzęcki. Radny złożył Wniosek o wycofanie z porządku obrad projektu uchwały w sprawie zlecenia przeprowadzenia kontroli przez Komisję Rewizyjną Rady Miasta Malborka. Wniosek ten poparli następujący radni: Edward Orzęcki, Dariusz Kowalczyk, Adam Hoderny, Arkadiusz Mroczkowski i Bożena Piątkowska.(źródło: BIP Malbork- Rada Miasta – imienne głosowania) Wniosek jednakże nie przeszedł.
Druga próba – głosowanie nad projektem uchwały – była już skuteczna. Większością głosów 8 „przeciwko” do 6 „za” uchwała nie została przyjęta. Radni, którzy zablokowali możliwość przeprowadzenia kontroli przez Komisję Rewizyjną to: Edward Orzęcki, Kazimierz Pietkiewicz, Krystyna Keńska, Wiesław Dziwosz, Adam Hoderny, Arkadiusz Mroczkowski, Tadeusz Woźny i Bożena Piątkowska. (źródło: BIP Malbork- Rada Miasta – imienne głosowania)
Przypomnijmy więc powyżej wspomnianym radnym, co stanowi „Ustawa o samorządzie gminnym” w zakresie kompetencji rady co do kontroli:
„Art. 18a. 1. Rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy; w tym celu powołuje komisję rewizyjną.
2. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, w tym przedstawiciele wszystkich klubów, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 19 ust. 1.
3. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu gminy i występuje z wnioskiem do rady gminy w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium wójtowi. Wniosek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową.
4. Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę w zakresie kontroli. Uprawnienie to nie narusza uprawnień kontrolnych innych komisji, powoływanych przez radę gminy na podstawie art. 21 ust. 1.
5. Zasady i tryb działania komisji rewizyjnej określa statut gminy.”
Jak wynika z powyższego Rada Miasta ma funkcję kontrolną zarówno względem działań Burmistrza, jak i działań gminnych jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy. Radni, którzy zablokowali możliwość kontroli nie korzystają z uprawnień, które nadaje im ustawa. Więcej, odbierają takie kompetencje tym radnym, którzy chcą z nich korzystać.
Dlaczego więc powyżej wymienieni radni nie zezwalają na kontrolę? Pewnie nie każdemu chce się siedzieć i grzebać w dokumentach… No, ale przecież nie muszą. Komisja Rewizyjna do zespołów kontrolnych powołuje chętnych do pracy. Natomiast motywacji, że wiedzieli lub przypuszczali, iż kontrola ujawni, że działanie Burmistrza przy powstaniu drugiego pomnika było bez upoważnienia, bez zabezpieczonych środków w budżecie czy może jakieś inne przekroczenie uprawnień, to takiej motywacji radnych nie biorę pod uwagę.
Adam Ilarz – RAJCA miejski
PS. Źródła jakie wykorzystałem:
1) youtube „Sesje Malbork” XXXVI Sesja Rady Miasta Malborka z dnia 09.09.2021r.,
2) BIP Malbork- Rada Miasta – imienne głosowania,
3) „Ustawa o samorządzie gminnym” (Dz. U. z 2021 r. poz. 1372).
Kontrola powstania pomnika
Na podstawie uchwały nr XXV/226/2020 Rady Miasta Malborka w sprawie zlecenia przeprowadzenia kontroli przez Komisję Rewizyjną Rady Miasta Malborka z dnia 28.10.2020 r., w/w Komisja miała obowiązek powołania zespołu kontrolnego, skontrolowania procedury powstania pomnika oraz przedstawienia wyników kontroli Radzie Miasta w postaci projektu uchwały wraz z załączonym protokołem kontrolnym. Tematem kontroli było powstanie pomnika pn. „Pomnik Pamięci Walczących o Polskość w 100 Rocznicę Plebiscytu na Ziemi Malborskiej w 1920 roku”.
Do zespołu kontrolnego Komisja Rewizyjna powołała następujących radnych:
Adam Ilarz – przewodniczący
Adam Hoderny – członek
Kazimierz Pietkiewicz - członek
Dariusz Rowiński – członek
Arkadiusz Mroczkowski – członek.
W protokole czytamy jakie działania podejmowano: „Po wstępnej analizie otrzymanej dokumentacji Zespół Kontrolny wystąpił o uzupełnienie informacji oraz dokumentacji do Burmistrza Miasta Malborka oraz do Prezesa ZGKiM. Po otrzymaniu dodatkowych informacji oraz dokumentacji Zespół Kontrolny na posiedzeniach w dniach 16.12.2020 r.,27.01.2021 r., 17.02.2021r., 03.03.2021 (posiedzenie nie odbyło się z powodu braku kworum), 08.03.2021 r., 14.04.2021 (posiedzenie nie odbyło się z powodu braku kworum), 21.04.2021 r. oraz 28.04.2021 r. zapoznał się i przeanalizował dokumenty dostarczone przez Burmistrza Miasta Malborka Pana Marka Charzewskiego i Dyrektora (Prezesa – przyp. AI) ZGKiM w Malborku Pana Władysława Krawczyka. Zespół Kontrolny na posiedzeniu w dniu 17.02.2021 r. wysłuchał wyjaśnień złożonych przez Pana Wiceburmistrza Jana Tadeusza Wilka oraz naczelnika Wydziału Inżynierii Miasta Pana Romana Milanowskiego którzy udzielali odpowiedzi członkom zespołu na wątpliwości wynikające z analizy dokumentacji. Zespół zapoznał się i przeanalizował opinię prawną radcy prawnego z dnia 08.04.2021 r.”
Wnioski z kontroli są następujące: „Budowa pomnika została zaakceptowana przez wszystkich radnych Rady Miasta Malborka, przy szerokiej akceptacji społeczności lokalnej. Pomnik odwiedza wielu mieszkańców i turystów, którzy z uznaniem odnoszą się do jego kształtu i projektu.
Burmistrz Miasta Malborka w zakresie zlecenia zaprojektowania i wybudowania pomnika działał bez uchwały Rady Miasta Malborka, która w myśl art.18 pkt.13 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym jest władna podejmować przedmiotowe decyzje. Wszystkie czynności i decyzje datowane są przed 18.06.2020 roku tj. dniem podjęcia uchwały w sprawie wzniesienia pomnika Pamięci Walczących o Polskość w 100 Rocznicę Plebiscytu na Ziemi Malborskiej w 1920 roku.
W odpowiedzi na pisma skierowane przez zespół kontrolny do Burmistrza Miasta Malborka, jak również w wyjaśnieniach składanych przez Wiceburmistrza Jana Tadeusza Wilka przywoływane są przepisy ustawy z dnia 02.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID – 19, szczególnie przepis art.15zo oraz art. 15zn w/w ustawy. Wskazywane jest również stanowisko Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Łodzi w sprawie interpretacji art. 15zn i 15zo ustawy z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, które to orzeczenie wskazuje, iż z Ustawy tej Władze Miasta miały prawo korzystać przy podejmowaniu każdej decyzji. Powołując się na powyższą ustawę Burmistrz nie przedłożył żadnego pisemnego dokumentu uzasadniającego podjęcie takiej decyzji.
W momencie podejmowania decyzji zlecających wybudowanie pomnika, w budżecie miasta Malborka nie były przeznaczone na ten cel żadne środki finansowe.
Budowę pomnika zlecono spółce miejskiej Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Malborku w formule zaprojektuj-wybuduj. Czynności projektowe spółka zleciła podwykonawcom na podstawie umowy o dzieło i zlecenia w formie elektronicznej. Całość inwestycji została rozliczona ze znacznym opóźnieniem w dniu 31.08.2020 przez wystawienie faktury na kwotę 11341,60 zł brutto pomimo, ze protokół odbioru robót jest z dnia 07.07.2020.
W trakcie budowy pomnika następowały zmiany architektoniczne i projektowe w zakresie wyglądu pomnika. Brak jest dokumentacji potwierdzającej uzgadnianie zmian, jak również odniesienia się do proponowanych zmian przez Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Radę Miasta Malborka.
W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego w tym temacie Zespół wskazuje, by rozważyć zasadność opracowania i wdrożenia procedury wznoszenia pomników na terenie Gminy Miejskiej Malbork.”
Wnioski zawarte powyżej można podsumować w czterech następujących punktach:
1) Burmistrz podejmował część zadań nie posiadając upoważnienia do tych działań w postaci uchwały Rady Miasta,
2) Burmistrz uzasadniał swoje działania na podstawie przepisów covidowych, nie zdecydował się jednak na wydanie Zarządzenia na mocy tych przepisów,
3) W momencie podejmowania decyzji zlecających wybudowanie pomnika, w budżecie miasta Malborka nie były przeznaczone na ten cel żadne środki finansowe,
4) W trakcie budowy pomnika następowały zmiany architektoniczne i projektowe w zakresie wyglądu pomnika. Brak jest dokumentacji potwierdzającej uzgadnianie zmian, jak również odniesienia się do proponowanych zmian przez Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Radę Miasta Malborka.
Protokół z kontroli przed znalezieniem się w projekcie uchwały trafił do podpisu do Burmistrza. Został podpisany przez Burmistrza Marka Charzewskiego. Burmistrz nie wniósł żadnych pisemnych uwag do protokołu.
Adam Ilarz – RAJCA miejski
PS. Źródła jakie wykorzystałem:
1) „Protokół z kontroli przeprowadzonej przez zespół kontrolny Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Malborka”
