W tym roku, 11 lipca obchodzimy 81. rocznicę ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów (UPA) na polskich mieszkańców zamieszkujących 150. miejscowości na Wołyniu. Atak ten był kulminacją fali zbrodni na Polakach, trwający od początku 1943 roku. W wyniku tych zbrodniczych działań na Wołyniu i w Galicji Wschodniej zginęło około 100 tys. osób.

Tego dnia również obchodzimy 104. rocznicę przeprowadzenia Plebiscytu na Powiślu, który zdecydował na kolejne lata o losach ziemi malborskiej. Plebiscyt ten był wynikiem ustaleń podpisanego 28 czerwca 1919 r. traktatu pokojowego w Wersalu. „Przewidywał na terenach tzw. spornych między Polską a Niemcami przeprowadzenie plebiscytu. Objął on miedzy innymi Powiśle, a więc także część przedwojennego powiatu malborskiego na wschód od rzeki Nogat wraz z miastem”.

Wyniki Plebiscytu nie były korzystne dla Polski. Na listach w Malborku znajdowało się prawie 11,5 tys. nazwisk uprawnionych do głosowania, z czego oddano prawie 9,9 tys. głosów. Jednak za Polską głosowało tylko 165 mieszkańców. W wyniku przegranej, w sierpniu 1920 roku do Malborka ponownie wkroczyły wojska niemieckie, wznosząc granicę między Niemcami a Wolnym Miastem Gdańsk.

W Malborku przedstawiciele samorządów, instytucji miejskich, służb mundurowych, związków kombatanckich, a także mieszkańcy złożyli kwiaty i zapalili znicze pod tablicą upamiętniającą przybycie pierwszych powojennych osadników z Wołynia i pomnikiem upamiętniającym bojowników ruchu plebiscytowego o polskość Ziemi Malborskiej.

Cześć ich pamięci!