Wydanie nr 324/2024, Wtorek 19.11.2024
imieniny: pokaż (8 imion)Elżbieta, Paweł, Seweryn, Mironiega, Salomea, Kryspin, Małowid, Barbara
ReklamaKontakt
  • tvmalbork.pl
  • zulawyimierzeja24.pl
  • tvsztum.pl
  • tvdzierzgon.pl

Ekonomia malborska. Historia Malborka 1457 – 1772.

  • Wydanie nr 324/2024
  • 21 lipca 2019, 09:00
  • Historia Malborka 1457-1772 - Polski Malborg
  • HistoryczneKultura
Ekonomia malborska. Historia Malborka 1457 – 1772. fot. fragment prolongaty kontraktu z pierwszym ekonomem malborskim Stanisławem Kostką w 1593 r., Metryka Koronna, AGAD/ Historia Malborka 1457-1772 – Polski Malborg
W okresie po przeniesieniu stolicy zakonu krzyżackiego do Malborka, Wielkie i Małe Żuławy Malborskie wraz z wójtostwem tczewskim stanowiły dobra wzmacniające finanse wielkich mistrzów. Po przekształceniu tych ziem w królewszczyzny i reformie starostwa malborskiego przeprowadzonej przez Zygmunta Starego w 1506 r., w zamku malborskim rezydował urzędnik noszący oficjalny tytuł „administratora dóbr zamku malborskiego”.

W tym samym czasie w wyniku przekształcenia urzędu skarbnika malborskiego powstał urząd podskarbiego pruskiego nadzorującego finanse Prus Królewskich, zbierającego dochody z królewszczyzn i do XVII w. odpowiedzialnego bezpośrednio przed królem za zarządzanie skarbem prowincji. W 1517 r. zespolono z nim urząd szafarza, odpowiedzialnego dotychczas za dobry stan gospodarki oraz obronność zamku malborskiego.

W XVI wieku regułą było, iż wszyscy kolejni administratorzy byli jednocześnie podskarbimi pruskimi.
W 1590 r. uchwałą sejmową dotychczasowe dobra zamku malborskiego włączono w skład prywatnych dóbr stołowych króla (mensae regiae), przeznaczonych na utrzymanie władcy i jego dworu. Od tej pory nosiły one nazwę „ekonomii malborskiej”.

Ekonomia malborska obejmowała w różnych okresach 2 lub 3 miasta (Malbork i Nowy Staw, okresowo też Tczew), 8 lub 7 folwarków zamkowych (Mątowy, Laski, Kominki, Kałdowo, Piaski, Szaleniec i Ryjewo, przez pewien czas również Górki) i kilkadziesiąt osad.

Na czele ekonomii stał urzędnik noszący tytuł „ekonoma malborskiego”, w XVII i XVIII w. zwany też w różnych okresach w oficjalnych dokumentach „administratorem ekonomii naszej malborskiej”. Podpisywał on z władcą kilkuletnie kontrakty na zarządzanie gospodarstwem i zamkiem, po których upływie stan gospodarstwa kontrolowała skarbowa komisja królewska. Ponieważ ekonomowie nie zawsze rezydowali na miejscu, pojawił się również urząd jego zastępcy zwanego wiceekonomem.

Taki system zarządzania królewszczyznami żuławskimi z niewielkimi zmianami przetrwał do 1772 r.

źródło: http://www.facebook.com/polski.malborg/

Misją osób tworzących tę stronę jest krzewienie wiedzy historycznej na temat Malborka, Żuław i województwa malborskiego w okresie nowożytnym.

Pytania prosimy kierować na adres: polski.malborg@gmail.com

Strona powstała w związku z projektem o roboczej nazwie "Polski Malborg" przygotowywanym przez Muzeum Zamkowe w Malborku.



Ilustracja: konstytucja (uchwała) sejmowa z 1590 r. o utworzeniu dóbr stołu królewskiego, Vol. Legum, t. 2;

Historia Malborka 1457-1772 - Polski Malborg
Przejdź do komentarzy

Powiązane artykuły

Kamery On-Line

Podziel się:
Oceń:
Tagi

Zobacz więcej z kategorii Historyczne


Komentarze (0)

Dodanie komentarza oznacza akceptację regulaminu. Treści wulgarne, obraźliwe i naruszające regulamin będą usuwane.