Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” wskazuje, że wartość nadwyżki operacyjnej jest jednym z najważniejszych wskaźników obrazujących sytuację finansową jednostki samorządowej.

- „Decyduje o możliwościach rozwojowych, o tym, ile środków możemy przeznaczyć na nowe przedsięwzięcia (najczęściej na inwestycje, choć może się zdarzyć, że zdecydujemy się na rozwój projektów wymagających głównie nowych wydatków bieżących) po zaspokojeniu bieżących potrzeb wydatkowych. W dużym stopniu wartość tego wskaźnika wynika z obiektywnych warunków, w których funkcjonują władze samorządowe. Wiąże się więc ze zmianami koniunktury gospodarczej, strumieniami dochodów zarówno własnych, jak i transferów, z zakresem obowiązków narzucanych przez przepisy, a skutkujących wielkością wydatków na utrzymanie różnych usług i instytucji” - czytamy w podsumowaniu rankingu.

W rankingu posłużono się wskaźnikiem nadwyżki operacyjnej netto. Uwzględniono nie tylko różnicę między wielkością bieżących dochodów i bieżących wydatków, ale także wielkość spłat wcześniejszego zadłużenia. Prezentowany wskaźnik pokazuje wartości średnie z ostatnich trzech lat (2020-2022).

Według rankingu Pisma Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” pierwsze miejsce wśród powiatów zajmuje powiat wrocławski z województwa dolnośląskiego, w którym średnia nadwyżka operacyjna netto per capita wynosi 376,44 zł. Z województwa pomorskiego najlepszy okazał się powiat sztumski, który ze średnią 292,02 zł awansował z 158 miejsca na 2. Powiat nowodworski awansował z 116 miejsca na 50 ze średnią 150,47 zł. Z kolei powiat malborski spadł w rankingu na 299 miejsce – średnia wynosi 6,16 zł.

Miasta powiatowe, miasteczka i gminy wiejskie w górę!

Wśród miast powiatowych najlepszy okazał się Puck z województwa pomorskiego, który awansował z 216 miejsca. Średnia nadwyżka operacyjna netto per capita wynosi 1470,21 zł. Sztum ze średnią 602,07 zł spadł nieznacznie z 21 na 28 miejsce. Nowy Dwór Gdański awansował z 118 na 87 miejsce ze średnią 411,85 zł. Również Malbork wspiął się w górę – z miejsca 240 znalazł się na 197 ze średnią 204,05 zł.

Spośród miasteczek pierwsze miejsce w rankingu zajmuje Łeba z województwa pomorskiego, która ze średnią 6661,89 zł awansowała z 5 miejsca. Krynica Morska nieznacznie spadła i ze średnią 1651,18 zł znalazła się na 9 miejscu. Nowy Staw rośnie w siłę – z 486 miejsca wskoczył na 197 ze średnią 517,93 zł. Również Dzierzgoń, który z 514 miejsca znalazł się ze średnią 472,33 zł na pozycji 232.

Po raz kolejny pierwsze miejsce w rankingu wśród gmin wiejskich zajmuje Kleszczów z województwa łódzkiego ze średnią 9095,25 zł. Wzrost zaliczyła gmina Malbork, która z 279 miejsca znalazła się na 67 ze średnią 1122,82 zł. Sztutowo z 171 awansowało na 91 ze średnią 1041,48 zł. Również Stare Pole wskoczyło w rankingu z 123 na 113 miejsce ze średnią 968,84 zł. Ostaszewo także może pochwalić się awansem z 694 na 166 miejsce ze średnią 872,84 zł. Mikołajki Pomorskie spadły z 168 na 281 miejsce ze średnią 758,46 zł oraz Stegna z 217 na 358 ze średnią 704,17 zł. Wzrostem miejsca w rankingu pochwalić się mogą również: Stary Dzierzgoń z 1353 na 385 miejsce ze średnią 686,21 zł i Lichnowy z 1248 na 711 miejsce ze średnią 520,57 zł. Gmina Stary Targ spadła z 1442 miejsca na 1497 i ma średnią na poziomie -125,24 zł.

Awans powiatu sztumskiego

Awans w rankingu, z 158 na 2 miejsce tłumaczy Lucyna Bednarska, Skarbnik Powiatu Sztumskiego.

- „W 2020 roku Powiat otrzymał odszkodowanie od firm realizujących inwestycję „Budowa farm wiatrowych na terenie powiatu sztumskiego” za zniszczenie dróg powiatowych w wysokości 19 512 195,12 zł, stanowiło 35% planowanych dochodów bieżących. Otrzymanie odszkodowania w dochodach bieżących z przeznaczeniem na inwestycje spowodowało poprawę wskaźnika zadłużenia, o którym mowa w art. 243 ustawy o finansach publicznych. Od 2021 roku powiat sztumski systematycznie naprawia zniszczone drogi w wyniku tych inwestycji, pozostało nam jeszcze do zmodernizowania około 15 km nawierzchni. Procedury przetargowe, konieczność otrzymania decyzji środowiskowych itp. powoduje, że inwestycje rozłożone są w czasie. W latach 2021-2023 roku zmodernizowaliśmy część z dróg, w wyniku czego planowany deficyt na 2023 rok wynosi 7 168 143 zł. W założeniach do projektu budżetu na 2024 rok cała niewykorzystana nadwyżka zostanie zaangażowania na wkład do inwestycji” – mówi o pozycji w rankingu ekspertka od finansów w Starostwie Powiatowym w Sztumie.