Program tegorocznych obchodów przedstawia się następująco:

MALBORK
07:00    Złożenie kwiatów na malborskich cmentarzach - Cmentarz Komunalny (Pomnik Stalagu XX B, Pomnik Żołnierzy Armii Krajowej i Pomnik Kombatantów), Cmentarz Wojenny Wspólnoty Brytyjskiej.
Wyjazd na malborskie cmentarze o godz. 06:50 autobusem z  przystanku MZK koło Starostwa Powiatowego (autobus będzie podstawiony o godz. 06:40).
08:00 – Msza święta w intencji poległych w kościele p.w. św. Jana Chrzciciela.
Przemarsz pod Pomnik Poległych Celników Polskich.
09:30 Główne uroczystości pod Pomnikiem Poległych Celników Polskich.
- Hymn Narodowy, wciągniecie flagi państwowej,
- Modlitwa za poległych celników,
- Apel Pamięci, Salwa Honorowa,
- Złożenie kwiatów.
10:30    Zakończenie uroczystości.

18.00  inscenizacja historyczna pt. „Wojenko, wojenko…” na miejskim deptaku przy ul. Kościuszki (Sklepy Cynamonowe)

SZYMANKOWO
11:30    Msza Święta w kościele parafialnym pod przewodnictwem Biskupa Diecezji Elbląskiej.
Złożenie kwiatów na peronie pod tablicą pamiątkową.
Uroczystości przy Pomniku Pomordowanych:
- Hymn państwowy,
- Wystąpienia okolicznościowe,
- Apel Pamięci, Salwa Honorowa,
- Złożenie kwiatów pod Pomnikiem.
Zakończenie uroczystości, przemarsz uczestników od Pomnika do starej szkoły, rozwiązanie kolumny marszowej, poczęstunek dla wszystkich gości biorących udział w obchodach.
14:45    Przejazd na uroczystości do Tczewa.

TCZEW
15:30    Rozpoczęcie uroczystości na Bulwarze nad Wisłą, ul. Jana z Kolna.   
- Hymn Państwowy,
- Wystąpienia okolicznościowe,
- Modlitwa za poległych,
- Apel Pamięci, salwa honorowa,
- Składanie kwiatów pod Tablicą pamiątkową.
16:30    Zakończenie uroczystości.
18:30    Koncert Doroty Osińskiej w CKiS, ul. Wyszyńskiego10


Trochę historii o tym, co działo się w pierwszych dniach września na ziemi malborskiej…
Kałdowo – miejsce to było świadkiem bohaterskiej postawy celników polskich, którzy pełnili tutaj swoją służbę i jako pierwsi - 1 września 1939 r. - stali się celem ataków niemieckich bojówek……dziś dzielnica Malborka.

Już na początku 1939 roku, na terytorium Wolnego Miasta Gdańska dochodziło ze strony Niemców do akcji prowokacyjnych, wymierzonych w polskich inspektorów celnych, którzy na mocy Traktatu Wersalskiego i umów polsko-gdańskich, sprawowali tam nadzór celny. W imieniu polskiego Ministerstwa Skarbu nadzorowali pracę celników gdańskich na terenie portu i miasta, granicy morskiej, Zalewie Wiślanym i wschodnim odcinku granicy z Prusami.

30 sierpnia 1939 r. polski rząd ogłosił mobilizację. Tym samym polscy inspektorzy celni stali się częścią sił zbrojnych państwa. Powierzono im nowe zdania. Razem z kolejarzami mieli pilnować węzłów kolejowych i informować o wszystkich nietypowych zajściach. Do zadań placówki w Kałdowie oraz w pobliskim Szymankowie należało przede wszystkim przesyłanie informacji do 2 Batalionu Strzelców stacjonującego w Tczewie, który w razie konieczności miał wysadzić most na Wiśle, blokując tym samym wkroczenie najeźdźcy do Polski.

W nocy z 31 sierpnia na 1 września 1939 r. dowódca inspektorów w Szymankowie Stanisław Józef Szarek, na sygnał otrzymany od funkcjonariuszy z Kałdowa, wszczął alarm, który spowodował półgodzinne opóźnienie ataku wroga na Tczew – zawiadowca stacji Paweł Szczeciński skierował pociąg nr 963 pełen żołnierzy Selbstschutz-u i SS-manów na boczny tor. Natomiast przekazanie informacji przez dyżurnego ruchu w Szymankowie – Alfonsa Runowskiego na stację w Tczewie, spowodowało, że żołnierze 2 Batalionu Strzelców w Tczewie zdążyli wysadzić w powietrze most na Wiśle.

Według lokalnych źródeł, pierwszą ofiarą II wojny światowej był Eugeniusz Jarszyński, kierowca Inspektoratu Ceł, który zginął 1 września 1939 r. o godz. 2.00. Dwie godziny później Niemcy zamordowali 21 polskich celników, kolejarzy oraz członków ich rodzin. Ofiary mordu pochowano wieczorem we wspólnej mogile.

Opisane wydarzenia upamiętnia obelisk postawiony w 1969 r. w Kałdowie, dzięki zbiórce celników z Gdańska. Stoi w pobliżu miejsca, w którym przed wojną było przejście graniczne i stały wagony stanowiące tymczasową siedzibę inspektorów. Stoi w pobliżu miejsca, gdzie zginęli.

Na podstawie: www.pl.wikipedia.org, www.kprm.gov.pl, ww.mf.gov.pl , www.tczew.pl, materiały własne.